Προστασία Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα
Σημείωση: το κείμενο που ακολουθεί περιλαμβάνει συνοπτικές πληροφορίες για το κοινό και σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά την αναλυτική, προσωπική ενημέρωση που παρέχεται πριν την λήψη της απόφασης για συμμετοχή στην Έρευνα και την παροχή της σχετικής έγγραφης συναίνεσης. Το κείμενο επιτελεί, ωστόσο, τον σκοπό της δημόσιας πληροφόρησης που προβλέπεται στην παράγραφο 5(β) του άρθρου 14 του ΓΚΠΔ/GDPR αναφορικά με τη χρήση για τον επιστημονικό σκοπό της παρούσας Έρευνας, προσωπικών δεδομένων τα οποία περιλαμβάνονται σε ιατρικούς φακέλους ασθενών που έχουν καταρτισθεί πριν την έναρξή της.
ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΠΡΟΣΩΠΙΚΟΥ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΚΑΙ Η ΕΙΔΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ
Ως «δεδομένο προσωπικού χαρακτήρα» νοείται κάθε πληροφορία που αφορά ένα φυσικό πρόσωπο («υποκείμενο των δεδομένων») που βρίσκεται στη ζωή και με την οποία μπορεί να εξακριβώνεται η ταυτότητά του, άμεσα ή έμμεσα, όπως: όνομα, αριθμός ταυτότητας, ΑΜΚΑ, ΑΦΜ, δεδομένα θέσης κινητού τηλεφώνου, επιγραμμικό αναγνωριστικό ταυτότητας, καθώς και παράγοντες που προσιδιάζουν τη σωματική, φυσιολογική, γενετική, ψυχολογική, οικονομική, πολιτιστική ή κοινωνική ταυτότητα του προσώπου.
Τα δεδομένα προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία αποτελούν ειδική κατηγορία προσωπικών δεδομένων καθώς σχετίζονται με τη σωματική ή ψυχική υγεία ενός φυσικού προσώπου, περιλαμβανομένης της παροχής υπηρεσιών υγειονομικής φροντίδας.
Το νομικό πλαίσιο που διέπει την προστασία της ειδικής κατηγορίας δεδομένων υγείας είναι ο Κώδικας Ιατρικής Δεοντολογίας (Ν.3418/2005, άρθρο 14: Τήρηση Ιατρικού Αρχείου), ο Γενικός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων / General Data Protection Regulation «για την προστασία των φυσικών προσώπων έναντι της επεξεργασίας των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και για την ελεύθερη κυκλοφορία των δεδομένων αυτών» [Κανονισμός (ΕΕ) 2016/679] και ο εφαρμοστικός του νόμος 4624/2019, (ΦΕΚ Α137/ 29.08.2019) με τίτλο «Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα, μέτρα εφαρμογής του Κανονισμού (ΕΕ) 2016/679».
Κάθε συλλογή και επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα που αφορούν την υγεία πρέπει να είναι νόμιμη, δηλαδή να βρίσκεται σε συμμόρφωση με το ανωτέρω νομικό πλαίσιο, να γίνεται με τη συναίνεση του υποκειμένου των δεδομένων, για συγκεκριμένο σκοπό, να είναι η ελάχιστη δυνατή (δηλαδή μόνον όση απαιτείται για την εκπλήρωση του σκοπού για τον οποίο συλλέγονται τα δεδομένα), να είναι ακριβής, να παρέχεται στο υποκείμενο των δεδομένων η δυνατότητα διόρθωσής της, να γίνεται με εμπιστευτικότητα (δηλαδή να διασφαλίζεται το απόρρητό της) και να διενεργείται εγγυώμενη την υποχρέωση λογοδοσίας εκείνου που συλλέγει και επεξεργάζεται τα δεδομένα.
ΠΡΟΣΩΠΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ – ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ ΣΤΗ ΣΥΓΚΕΚΡΙΜΕΝΗ ΕΡΕΥΝΑ
Η νόμιμη χρήση δεδομένων που αφορούν την υγεία για τον σκοπό της ιατρικής έρευνας αποτελεί αντικείμενο ειδικότερων ρυθμίσεων. Με αυτές, ο υπερεθνικός και ο εθνικός νομοθέτης σταθμίζουν την ωφέλεια που αναμένεται από τα αποτελέσματα της ιατρικής έρευνας για το κοινωνικό σύνολο και την δημόσια υγεία, έναντι της οφειλόμενης, σε κάθε περίπτωση, προστασίας των δικαιωμάτων των προσώπων που εισφέρουν τα δεδομένα.
Η παρούσα Έρευνα έχει σχεδιασθεί και υλοποιείται σε συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία για την προστασία των προσωπικών δεδομένων υγείας και τους κανόνες για την διασφάλιση του ιατρικού απορρήτου. Η συμμετοχή στην Έρευνα προϋποθέτει, κατ’ αρχήν, προσωπική ενημέρωση και παροχή έγγραφης συναίνεσης. Η Έρευνα θα συμπεριλάβει και δεδομένα που προέρχονται από ιατρικούς φακέλους ασθενών που έχουν καταρτιστεί σε χρόνο προγενέστερο της έναρξής της. Ειδικά για την συγκεκριμένη κατηγορία δεδομένων θα εφαρμοσθεί η εξαίρεση της παρ. 5(β) του άρθρου 14 του ΓΚΠΔ/ GDPR που επιτρέπει τη χρήση δεδομένων τα οποία δεν έχουν ληφθεί απευθείας από το υποκείμενό τους για σκοπούς δημοσίου συμφέροντος και επιστημονικής έρευνας, χωρίς την τήρηση της υποχρέωσης προηγούμενης προσωπικής ενημέρωσης του υποκειμένου των δεδομένων και παροχής ρητής συναίνεσής του, αλλά πάντοτε υπό την προϋπόθεση ότι ο υπεύθυνος επεξεργασίας λαμβάνει τα κατάλληλα μέτρα για την προστασία των δικαιωμάτων και ελευθεριών και των έννομων συμφερόντων του υποκειμένου των δεδομένων, μεταξύ άλλων καθιστώντας τις πληροφορίες διαθέσιμες στο κοινό.
Η συμμετοχή στην Έρευνα καθώς και τα αποτελέσματα που θα προκύψουν είναι αυστηρά εμπιστευτικά για τα πρόσωπα που συμμετέχουν σε αυτήν.
Βιολογικά δείγματα και κλινικά στοιχεία τα οποία λαμβάνονται από τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην Έρευνα κωδικοποιούνται και ανωνυμοποιούνται. Κάθε πρόσωπο που συμμετέχει στην Έρευνα λαμβάνει έναν μοναδικό κωδικό που χρησιμοποιείται σε κάθε αναφορά στα δεδομένα του. Όλα τα στοιχεία (π.χ. ηλικία, φύλο, κλπ.) σχετίζονται με τον κωδικό του κάθε προσώπου που συμμετέχει στην Έρευνα, χωρίς να αναφέρεται ή να μπορεί να προκύψει το όνομά του. Οι πληροφορίες που αφορούν τα αποτελέσματα των εξετάσεων των βιολογικών δειγμάτων καθώς και τα κλινικά στοιχεία κάθε προσώπου που συμμετέχει στην Έρευνα αποθηκεύονται ηλεκτρονικά σε μια ασφαλή βάση δεδομένων και αξιολογούνται στατιστικά. Μετά την ολοκλήρωση της Έρευνας όλα τα δεδομένα αποθηκεύονται και αρχειοθετούνται σύμφωνα με συγκεκριμένες και διαφανείς διαδικασίες που διαφυλάσσουν την ασφάλειά τους. Κάθε δημοσίευση των αποτελεσμάτων της Έρευνας γίνεται με σεβασμό στην προστασία των προσωπικών δεδομένων των προσώπων που συμμετέχουν σε αυτήν.
ΧΡΟΝΟΣ ΔΙΑΤΗΡΗΣΗΣ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ – ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΟΣ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΟΣ ΠΡΟΣΒΑΣΗΣ & ΕΝΑΝΤΙΩΣΗΣ
Τόσο τα βιολογικά δείγματα όσο και τα αρχεία των δεδομένων των προσώπων που συμμετέχουν στην Έρευνα θα διατηρηθούν για μια περίοδο 20 ετών, προκειμένου -εάν χρειασθεί- να χρησιμοποιηθούν σε μελλοντικές μελέτες στο ίδιο επιστημονικό πεδίο των νευροεκφυλιστικών νοσημάτων. Η συγκατάθεση που παρέχεται από τα πρόσωπα που συμμετέχουν στην Έρευνα καλύπτει τόσο την παρούσα Έρευνα όσο και τυχόν μελλοντικές μελέτες στο συγκεκριμένο πεδίο. Κατά το νόμο, μόνο εάν παρακωλύεται σοβαρά ο σκοπός της Έρευνας δεν θα μπορεί το πρόσωπο να ασκήσει τα δικαιώματα πρόσβασης, διόρθωσης, περιορισμού της επεξεργασίας και εναντίωσης στην επεξεργασία των δεδομένων του. Το ίδιο ισχύει για οποιαδήποτε τυχόν μελλοντική χρήση τους σε άλλες μελέτες, στο διάστημα που θα διατηρηθούν.